Мин ышанам, мин һеҙгә мираҫ беҙҙең ғаилә проблемалары менән ярҙам итә алаМинең атайым дүрт йыл элек вафат булған. Ул ҡатынын ҡалдырып (беҙҙең әсәй), өс улы һәм ике ҡыҙы. Уны банк иҫәбенә индерелгән үҙ мөлкәтен, аҡсаһын һәм күсемһеҙ милек. Минең атайым түгел ислам ихтыярына ҡалдыра. Минең әсәйемдең һеңлеһе һәм минең, закон сығарыусылар эйә ул ғаиләнең бөтә мөлкәте британия һайлау буйынса эштәр алып барыла. Минең әсәм хат алғас, беҙ ышаныслы, тип әйтеп булмай мөлкәттең күпселек өлөшөн ул ала. Был хәлде әсәһе атаһына мәрхүмә һеңлеһе һәм минең мөлкәтем түгел, минең ниндәй генә телгә индереү иҫәбенә өлгәшелде һәм һылтанып, минең өсөн бөйөк британия йәки сиктә атаһын ҡарап, милеккә аренда плюс аҡса булғанда, ул ошо йылдарҙа туплаған. Был уларға актив тулыһынса контролдә тотоп алырға адвокаты аша, һәм мин мәхрүм, уларҙың өлөшөнән мираҫ тулы минең дуҫтарым минең ике апаһы һәм ҡустыһы була. Ислам беҙгә ниндәй хоҡуҡтары бар? Мин теләйем, әсәй, минең өсөн дөрөҫ эшләй, сөнки ул минең шәфҡәт туташы нығыраҡ йоғонто яһай. Мин дә шулай теләйем, һәр осраҡҡа минең өсөн умере әтәсенең яфалана. Барыһы да, - тип телем-шәриғәт буйынса янында булһын һәр беребеҙ үҙ хоҡуҡтарын, ислам ҡағиҙәләренә ярашлы булыуын һәм быларҙың барыһы ла ҡаралған. Бәлки, һеҙҙе рәхим итеп, миңә биреп Дин-шәриғәт был хәлгә ҡарата хоҡуҡи мәсьәләләр, хоҡуҡ һәм беҙгә ниндәй булды? Ислам күсемһеҙ милек тураһындағы закон-хоҡуҡтарҙы бүлеү британия менән айырыла. Нисек таковой, мосолмандарға һәр ҡалдырылған васыят һәм әҙерләнергә тейеш, тигән принципҡа ярашлы, шуның менән ислам, ислам ҡанундарына ярашлы булған мөлкәтен таратып алалар, шулай уҡ британия хоҡуғын таный. Ҡөрьәндә телгә алыу нескәлектәрен ваҡ беркетеү өлөшөндә шул, кем мәрхүм мираҫ хужа булып алған.
Был принципҡа ярашлы, етәксе алмай мөлкәтте таратырға, ҡөрьән ҡуйҙы, һәм оло гонаһ аллаһы тәғәлә яза булып тора.
“Был сикләү, ала, һала, һәм шул, кем аллаға һәм уның рәсүленә буйһона, уның баҡсаларына индерербеҙ, улар унда аҫтында йылғалар аға, ул да ҡала.
Һәм ул ҙур уңыш.
Аллаһтың мираҫы. ә кем аллаға һәм уның рәсүленә ситкә күсә һәм таратыу, уны ҡуйғас, улар уны утҡа индерер, ул бер ҡасан да ҡалғаны булмай. Һәм уларҙы түбәнһетә өсөн яза."(Сура әл-Ниса': 12-13) нисек таковой, ислам өсөн бик мөһим принцип ярашлы, мосолман васыят ҡалдырған, бигерәк тә илдең, шулай ҡалдырыу һөҙөмтәһендә мөлкәте лә булып унда-бында тарала.-Ислам нигеҙҙәре. Әгәр кемдер вафат булғас, ислам ҡалдыра алмай, һеҙҙең кеүек атаһы, был осраҡта, һуңынан бөтә кәрәк вариҫы булып, уның вариҫтары (адрестарға) булған, күңел, келәт мираҫ ислам принциптарына ярашлы, юҡһа был ауыр гонаһ була аллаһы тәғәлә алдында. Етди иҫкәртеү язаһы булып, ислам изге текста телгә алынған, йәғни, ислам ҡанундарына ярашлы түгел тип мөлкәтте бүлмәй. Малик ибн анас ихтыяры кеше (ул да аллаһ аллаһ риза булһын) әйткән, тип, аллаһ рәсүле (алла уны фатихаларға һәм уның да был донъяла) әйтте: “кем вариҫ мираҫҡа мәхрүм-коранический өлөшө принциптары билдәләнгән, ҡиәмәт көнөндә аллаһ уны йәннәттән мәхрүм."(Ибн Маджа сөн, юҡ: 2703) иғтибар, ислам ҡануниәт талаптарын боҙоу осраҡтары мөлкәтен бүлеүгә ярашлы, кем дә ғәйепле булған ер, мәжбүр итә, башҡа бер кем түгел, сөнки закон итеп бүленә. Ирекле таратырға мөмкин вариҫтан ниндәй ҙә булһа билдәле бер итеп, был әлегә үҙ-ара килешә, һәм, нисек таковой, мосолман ҡануниәте нигеҙендә ислам принцип британия бүлеү мөмкинлеге тураһында һөйләшеп килешкән.
Әммә, ҡайһы бер осраҡта мөлкәткә эйә түгел йәки бер ғаилә ағзалары ислам принциптарына ярашлы, әгәр теләйбеҙ, әсәһе һәм һеңлеһе был осраҡта һеҙҙең кеүек, башҡа һис бер нәмә эшләй алмай, ҡыҙғанысҡа ҡаршы, вафат булып ҡала ислам әгәр юҡ (я. Иң аласыз яһарға, был уларҙы дәртләндереү, ислам принциптарын һәм уның ауыр эҙемтәләре тураһында хәтерләткән һәм мөлкәте өсөн бүленә.
а ярашлы түбәндәге тормошо менән ризаһыҙлыҡ (achira). Иҫегеҙгә төшөрәбеҙ булырға тейеш, уларҙың, сөнки улар аллаһ алдында булған һәм һәр пенни артабанғы тормошон үҙ хоҡуҡтарынан тыш, уларҙы алырға тура килә. Мосолмандар өсөн ҡулланыла, был бик етди мәсьәлә, улар алыу аҙ булырға тейеш түгел.
Ысынлап та, әгәр мосолман булһа ла ҡулланып, алға барыу рәүешен һәм уның неисламский ул. бүленә Һеҙ бөтә байлыҡты ҡалдырып, атаһы мәрхүм (ул да мәрхәмәтлеһе булған, аллаһ).
ваҡытта, уны үлем, ул уның бөтә мөлкәте индереү, шулай уҡ аҡса, алтын, көмөш, күсемһеҙ милек, мөлкәте бар, шуға күрә һәр эсендәге бөтә әйберҙәр бәләкәй һәм ҙур, һәм ул уға ҡарап мәлендә булған уның вафаты просуммировать термины булараҡ"мөлкәткә (таракан)". Был ерләү сығымдарын менән алырға һуң, әгәр бер ниндәй булырға-башҡа кешеләр алдында бурыстары булғандар, уларға түләргә тейеш була. Сөнки һеҙ түгел яһанылар бер атаһының васыятын буйынса (Waiya), башҡа вариҫтары араһында төрлө сумма бүленә. Һеҙ әсә (ҡатын вафат була) бер өлөшөнөң дөйөм күләме һигеҙенсе хоҡуғына эйә булды, ә ҡалған ете өлөшө ике ҡыҙы һәм улы менән ҡыҙы араһында мәрхүмәнең улын өлөшөнә ярашлы бүленгән коранический шиғыр менән ала: “нимә тейҙе (мираҫты үҙ балаларыбыҙға): ирҙәрҙең бер өлөшө булған, ике ҡатын-ҡыҙ."(Сура әл-Нисауа, был: 11) Әгәр бөтә теләүселәренә таратасаҡ ысулы башҡа мөлкәтен вариҫы, йәғни, ислам, улар эшләй, - был ирекле. Ай-һай, был ара килешеп булырға тейеш, һәм башҡа ниндәй ҙә булһа көстәр баҫымында кем йәки ҙә булһа.
